Λόγος Καποδίστρια όταν έφτασε στην Αίγινα να αναλάβει Κυβερνήτης.

O Λόγος του Καποδίστρια όταν έφτασε στην Αίγινα  να αναλάβει Κυβερνήτης.

Για το Αρχείο κάθε Έλληνα.!

11 Ιανουαρίου 1828 ο Καποδίστριας απεβιβάσθη στην Αίγινα. Ο Γ. Τερτσέτης στα «Απόλογα για τον Καποδίστρια» περιγράφει συνομιλία του Κυβερνήτη με τον Γεωργάκη Μαυρομιχάλη:

«Είναι καιροί πού πρέπει να φορούμε όλοι ζώνη δερματένια και να τρώμε ακρίδες και μέλι άγριο. Είδα πολλά είς την ζωή μου, αλλά σαν το θέαμα όταν έφθασα εδώ εις την Αίγινα δεν είδα τί παρόμοιο ποτέ, και άλλος να μην το ιδή… «Ζήτω ο κυβερνήτης ο σωτήρας μας, ο ελευθερωτής μας!»
εφώναζαν γυναίκες αναμαλλιάρες, άνδρες με λαβωματιές πολέμου, ορφανά κατεβασμένα από τις σπηλιές.  

Μαυροφορεμένες γυναίκες, γέροντες μου εζητούσαν να αναστήσω τους πεθαμένους 

τους, μανάδες μου έδειχναν εις το βυζί τα παιδιά τους και μου έλεγαν να τα ζήσω και ότι δεν τους απέμειναν παρά εκείνα κι εγώ και με δίκαιο μου 

εζητούσαν όλα αυτά, διότι εγώ ήλθα και σεις με προσκαλέσατε να οικοδομήσω, 

να θεμελιώσω κυβέρνησιν και κυβέρνησις και ως πρέπει ζει, ευτυχεί τους 

ζωντανούς, ανασταίνει και αποθαμένους διατί διορθώνει την ζημία του θανάτου 

και της αδικίας. Δεν ζει ο άνθρωπος, ζει το έργο του, καρποφορεί, αν ο

διοικητής είναι δίκαιος, αν το κράτος έχη συνείδησι, ευσπλαχνία, μέτρα σοφίας.

“…Ώς ψάρι εις το δίχτυ σπαράζει είς πολλούς κινδύνους ακόμη ή ελληνική ελευθερία. Μου εδώσατε τους χαλινούς του κράτους. Τίνος κράτους; Μετρούμε είς τα δάκτυλα την επικράτειάν μας.
Τ’ Ανάπλι, την Αίγιναν, Πόρο, Ύδρα, Κόρινθο, Μέγαρα, Σαλαμίνα. Ο Ιμπραΐμης κρατεί τα κάστρα και το μεσόγειο της Πελοποννήσου, ο Κιουτάγιας την Ρούμελη, πολλά νησιά βασανίζονται από
αυτεξούσιο στρατό καί από πειρατείαν, τα δύο μεγάλα πολεμικά καράβια μας είναι αραγμένα ξαρμάτωτα εις τον Πόρο, η Αθήνα έφαγε πέρυσι τους ανδρειότερους των Ελλήνων. Που το θησαυροφυλάκιον του έθνους;
Ακούω επουλήσατε και την δεκατία του φετεινού έτους πρίν σπαρθή ακόμα το γέννημα, ο τόπος είναι χέρσος, σπάνιοι οι κάτοικοι; σκόρπιοι είς τα βουνά και εις τασπήλαια. Το δημόσιο είναι πλακωμένο από δυο εκατομμύρια λίρες στερλίνες χρέος, άλλα τόσα ζητούν οι στρατιωτικοί, η γη είναι υποθηκευμένη είς τους Άγγλους δανειστάς, ανάγκη να την ελευθερώσωμε με την ίδια απόφαση ως την ελευθερώσαμε καί από τα άρματα του Κιουτάγια και του Αιγυπτίου.

Δεν λυπούμαι, δεν απελπίζομαι, προτιμώ αυτό το σκήπτρο του πόνου καί τωνδακρύων παρά άλλο. Ο θεός μου τάδωσε, το παίρνω, θέλει να με δοκιμάση.
Είμαι από τη φυλή σας, είς ένα μνήμα μαζί με σας θα θαφτώ, ό,τι έχω, ζωή,περιουσία, φιλίες είς την Ευρώπην, κεφάλαια γνώσεων αποκτημένα από τόσα θεάματα και ακροάματα συμβάντων του κόσμου είς τάς ημέρας μου, τα αφιερώνω είς την κοινήν πατρίδα…

Κατεβαίνω πολεμιστής είς το στάδιον, θα πολεμήσω ως κυβέρνησις, δεν λαθεύομαι τον έρωτα των προνομίων πού είναι φυτευμένες είς ψυχές πολλών, τα ονειροπολήματα των λογιωτάτων, ξένων πρακτικής ζωής, τοφιλύποπτο, κυριαρχικό και ανήμερο αλλοεθνών ανδρών. Η νίκη θα είναι δική μας, αν βασιλεύση είς την ακαρδίαν μας μόνο το αίσθημα το ελληνικό, ο φιλήκοος των ξένων είναι προδότης.”

οδός Αιγίνης: Ιστορικό Αρχείο Αίγινας.Και λοιπόν;

οδός Αιγίνης: Ιστορικό Αρχείο Αίγινας.Και λοιπόν;:

Η παρουσίαση το προηγούμενο Σάββατο του βιβλίου της κ. Ελένης Σταμπόγλη με θέμα τη ζωή, το έργο και την εκπαιδευτική προσφορά  του Παναγή Ν. Ηρειώτη στην Αίγινα, μια μελέτη που βασίστηκε κατεξοχήν στο αρχείο του Λαογραφικού Μουσείου Αίγινας, έφερε στην επιφάνεια  το θέμα  της πολιτιστικής κληρονομιάς  του τόπου και ιδιαίτερα το ευαίσθητο θέμα  της λειτουργίας  του Ιστορικού Αρχείου Αίγινας.

    Το Ιστορικό Αρχείο Αίγινας στεγαζόταν μέχρι πριν από λίγα χρόνια  στο κτίριο του Καποδιστριακού Κυβερνείου και λειτουργούσε καθημερινά. Λόγω της έναρξης των εργασιών συντήρησης  του κτιρίου, το αρχείο - επεισοδιακά - μεταφέρθηκε στο καινούργιο κτίριο  του Δημοτικού Σχολείου Βαθέος. Από  τότε δεν γνωρίζει κανείς αν λειτουργεί καθημερινά και πώς.

   Μπορεί το κτίριο  του Δημοτικού Σχολείου να παρέχει ασφάλεια  στο υλικό  του αρχείου, ωστόσο η προσωρινή μεταστέγασή του εκεί έχει μάλλον αναστείλει  τη λειτουργία  του.

   Πως μπορεί κάποιος σήμερα να το επισκεφθεί; Ποιός είναι υπεύθυνος για τη φύλαξή του; Έχει ανασταλεί η λειτουργία του και αν ναι, πότε προβλέπεται να αποδοθεί στο κοινό;

    Η λειτουργία ενός Ιστορικού Αρχείου σε έναν  τόπο είναι πολύ μεγάλης σημασίας και γίνεται αιτία επίσκεψης ανθρώπων υψηλού πνευματικού επιπέδου ή δίνει την ευκαιρία οργάνωσης συνεδρίων, ημερίδων και διημερίδων και οργανωμένων επισκέψεων ομάδων φοιτητών και ερευνητών τόσο από  το εσωτερικό όσο και από το εξωτερικό.

    Στον Πόρο , στην Ύδρα και στις Σπέτσες η λειτουργία  των εκεί Ιστορικών αρχείων είναι υποδειγματική και έχει συμβάλει στην πνευματική και πολιτιστική αναβάθμιση  των νησιών, με εκθέσεις, εκδηλώσεις, συναυλίες που οργανώνονται ακόμα και με εκδόσεις επιστημονικών βιβλίων.

    Εμείς  τι περιμένουμε;

   Οι  φωτογραφίες  είναι από τους εσωτερικούς χώρους του κυβερνείου όταν εκεί στεγαζόταν και λειτουργούσε  το Ιστορικό Αρχείο Αίγινας. Οι φωτογραφίες είναι από επίσκεψη  μαθητών  του 2ου Γυμνασίου Αίγινας.

 Φωτογραφίες από τις εργασίες αποκατάστασης. 

Σήμερα οι σκαλωσιές έχουν αφαιρεθεί αλλά στο κτίριο δεν έχουν τοποθετηθεί κεραμίδια.......!!!

Μια περιήγηση στην πόλη και στα Καποδιστριακά κτίρια.

Ακολουθώντας τα χνάρια του κυβερνήτη

Λεωνίδας Κονδύλης | 

Μια περιήγηση στην πόλη και στα Καποδιστριακά κτίρια.

Τον Ιανουάριο του 1828 ο Ιωάννης Καποδίστριας θα ορκιζόταν στο νησί της Αίγινας κυβερνήτης της Ελλάδας. Τα σηµάδια από εκείνη την εποχή είναι διάσπαρτα στην πόλη, δικαιώνοντας απόλυτα τη θέληση του δηµάρχου του νησιού , αλλά και των απανταχού Αιγινητών για το αίτηµα ορισµού της 26ης Ιανουαρίου –ηµέρα ορκωµοσίας του Καποδίστρια– ως εθνικής τοπικής εορτής. Το «Saronic Magazine» κάνει µια περιήγηση στην πόλη, ανακαλύπτοντας τα –παραµεληµένα σε κάποιες περιπτώσεις– κτίρια στα οποία ο Ιωάννης Καποδίστριας στέγασε τις υπηρεσίες της κυβέρνησής του.

Το κτίριο του Βούλγαρη
Παρά την κατάσταση στην οποία βρίσκεται, ποζάρει σε πολλές καρτ ποστάλ του νησιού, ενώ σίγουρα µαγνητίζει τα βλέµµατα πολλών ταξιδιωτών µε την άφιξή τους στο νησί. Πρόκειται για το τεράστιο κτίριο της οικογένειας Βούλγαρη, που πρέπει να κτίστηκε το 1767. Εδώ έµεινε ο Καποδίστριας στη διάρκεια επιδηµίας που ξέσπασε τον Μάιο του 1828.

                                                         Ο Πύργος του Μάρκελλου

Επόµενος σταθµός µας, πολύ κοντά στην παραλία της πόλης (τη Λεωφ. ∆ηµοκρατίας), είναι ο επιβλητικός Πύργος του Μάρκελλου, που στέκεται χρόνια τώρα στην οδό Αιακού (πίσω από το θερινό σινεµά «Άνεσις»). Κατά την παράδοση, κτίστηκε το 1802, όµως, όπως έχει γράψει η ιστορικός Γεωργία Κουλικούρδη, η φρουριακή µορφή αυτού του κτιρίου, που είναι τριώροφο µε επάλξεις, πυργίσκους στις γωνίες και πολεµίστρες, δείχνει ότι πρόκειται για παλαιότερο φρούριο, το οποίο είχε σκοπό να προστατεύει τους ναυτικούς και το λιµάνι από ξαφνικές επιδροµές κουρσάρων, την περίοδο που η πόλη ήταν µακριά στην Παλιαχώρα. Το 1826 εδώ στεγάστηκε η ∆ιοικητική Επιτροπή και έναν χρόνο µετά η Αντικυβερνητική Επιτροπή. Στις ηµέρες µας φιλοξενεί το Πνευµατικό Κέντρο Αίγινας και το ίδρυµα «Σπύρος Αλεξίου».

Η Μεγάλη Εκκλησία του Ελληνικού Κράτους
Από τον Πύργο του Μάρκελλου επιστρέφετε στην οδό Σπύρου Ρόδη και στρίβετε αριστερά, µε κατεύθυνση προς την οδό Αφαίας. Αφού περάσετε στη δεύτερη, σύντοµα θα στρίψετε αριστερά, στην οδό Μητροπόλεως, για να βρείτε τη Μητρόπολη της Αίγινας. Με την εγκατάσταση της κυβέρνησης και του Καποδίστρια στην Αίγινα, στη Μεγάλη Εκκλησία του Ελληνικού Κράτους εορτάστηκαν

ΕΡΓΑΣΙΑ ΜΑΘΗΤΩΝ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ ΜΕΣΑΓΡΟΥ ΑΙΓΙΝΑΣ ΜΕ ΘΕΜΑ: «ΤΑ ΚΑΠΟΔΙΣΤΡΙΑΚΑ ΚΤΗΡΙΑ»

ΕΡΓΑΣΙΑ ΜΑΘΗΤΩΝ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ ΜΕΣΑΓΡΟΥ ΑΙΓΙΝΑΣ ΜΕ ΘΕΜΑ: «ΤΑ ΚΑΠΟΔΙΣΤΡΙΑΚΑ ΚΤΗΡΙΑ»

ΒΙΝΤΕΟ ΒΡΑΒΕΥΣΗΣ ΜΑΘΗΤΩΝ ΜΑΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΡΓΑΣΙΑ ΤΟΥΣ

11 Ιανουαρίου 1828, « περί λύχνου αφάς» καταπλέει στον όρμο του Αγίου Βασιλείου στην Περιβόλα, που ήταν γνωστό αγκυροβόλιο από την αρχαιότητα, το αγγλικό πλοίο «Warspite», με 64 κανόνια. Το συνόδευαν το ψαριανό « Έκτωρ» με καπετάνιο τον Γιαννίτση, το γαλλικό « Ήρα» και το ρωσικό πλοίο «Ελένη». Ο Καποδίστριας είχε ήδη αποδεχτεί την απόφαση της Γ’ Εθνοσυνέλευσης, που τον όριζε κυβερνήτη της Ελλάδας λέγοντας: «αγωνιώ να προγνωρίσω τι θέλω απογίνει και αν μου έχει ορισθεί να σηκώσω τον ουρανόθεν εις εμέ σταυρόν επικαταβαίνοντα με την ψήφον της Συνελεύσεως της Τροιζήνος………… 

Η κάθοδός μου εις την Ελλάδα σημαίνει άνοδον εις τον Γολγοθά μου». Και ο Γολγοθάς ξεκινάει. Στην Αίγινα τον υποδέχεται και τον καλωσορίζει η Αντικυβερνητική Επιτροπή και πολλοί επίσημοι.
Την επόμενη ημέρα 12 Ιανουαρίου μία ολκάς αποβιβάζει τον Κυβερνήτη στην παλιά προβλήτα της Αίγινας. Το λιμάνι της Αίγινας στις αρχές του 19ου αιώνα είχε διαφορετική εικόνα και όψη από τη σημερινή. Το σχήμα του ήταν ωειδές, είχε στενή είσοδο, που την προστάτευαν δύο πύργοι και έκλεινε με αλυσίδα. Οι φίλοι αρχιτέκτονες του Κυβερνήτη Κλεάνθης, Schaubert και ο Χάου, αμερικανός γιατρός και φιλέλληνας, θα μετατρέψουν τον έναν πύργο, ο οποίος βρισκόταν στο χώρο του σημερινού Ν.Ο.Α σε μπούρτζι(φυλακές). Στη συνέχεια θα φτιάξουν το λιμενοβραχίονα, τον γνωστό ως αμερικανικό μώλο με πέτρες από το ναό της Αφροδίτης στην Κολώνα. Στο χώρο αυτό του λιμανιού, λέγεται πως ο Καποδίστριας, επειδή ήθελε οι Έλληνες να υιοθετήσουν νέες καλλιέργειες, όπως της πατάτας, γιατί έτσι θα τους εξασφαλίζονταν πλούσια θρεπτική και φτηνή τροφή, και επειδή οι Αιγινήτες αρνούνταν να υιοθετήσουν κάτι άγνωστο, σκέφτηκε κάτι πολύ έξυπνο: τοποθέτησε τις πατάτες σε ψηλό σωρό και έβαλε φρουρούς να τις επιτηρούν. Οι Αιγινήτες πίστεψαν πως περιφρουρούσαν κάτι πολύτιμο, έκλεψαν λοιπόν τον καρπό και έτσι άρχισε η καλλιέργεια της πατάτας στην Ελλάδα.
Ποια πόλη όμως αντίκρισε ο Καποδίστριας αποβιβαζόμενος; Η πόλη της Αίγινας από τον 8ο έως τον 10ο αιώνα είχε δεχτεί μεγάλες επιδρομές Σαρακηνών κουρσάρων, που υποχρέωσαν ένα μέρος από τους κατοίκους της να μεταναστεύσει στο εσωτερικό του νησιού και να χτίσουν μια νέα πρωτεύουσα, τη σημερινή Παλαιά Χώρα. Τον 16ο αιώνα έγινε η μεγαλύτερη καταστροφή της από τον Χαϊρεντίν Μπαρμπαρόσα, ο οποίος κατέλαβε την Αίγινα, που ήταν τότε Βενετική βάση και αιχμαλώτισε ένα μεγάλο μέρος των κατοίκων. Το νησί έδινε την εντύπωση ότι ήταν έρημο. Όταν πια εξέλειπε ο κίνδυνος, άρχισαν δειλά-δειλά να επιστρέφουν οι κάτοικοι στην παραλία από το τέλος του 18ου αιώνα και να χτίζονται τα πρώτα χαρακτηριστικά σπίτια, του Μιχ. Μοίρα, του Βογιατζή, του Λογοθέτη, γνωστό και ως σπιτάρα, στο οποίο λειτούργησε το εθνικό τυπογραφείο, το εξαιρετικό διατηρητέο (κοντά στη ψαραγορά) κτήριο του προεστού Γεωργίου Λογιωτατίδη, του Καλούδη, του Κοντόσταυλου, το σπίτι του Βούλγαρη στην Περιβόλα, του Σπυρίδωνα Τρικούπη κοντά στην Αγία Ειρήνη και του Βαρβάκη στη Βάρδια. Το 1802 ανακαινίστηκε από το Σπυρίδωνα Μάρκελλο ένας ενετικός πύργος, ανάλογος με τους Μανιάτικους. Ο Σπύρος Μάρκελλος υπήρξε πρόκριτος, φιλικός, αγωνιστής και βουλευτής της Αίγινας. Εκλέχτηκε παραστάτης του νησιού στην Α΄ Εθνική Συνέλευση. Το 1824 διορίστηκε στα Δερβενοχώρια υπεύθυνος για τις καυστικές ύλες του αγώνα. Το 1828 έγινε μέλος της επιτροπής για την ίδρυση και συντήρηση των τοπικών σχολείων της Αίγινας, μαζί με τον αρχιμανδρίτη Γρηγόριο Μοίρα. Την ίδια χρονιά διορίστηκε γενικός φροντιστής του στρατού της Ανατολικής Ελλάδας με μισθό πεντακοσιάρχου.Συγχρόνως προμήθευε με τρόφιμα τους εργάτες,που έχτιζαν το Ορφανοτροφείο στην Αίγινα. Η αρχιτεκτονική μορφή του Πύργου δηλώνει ότι αυτός αποτελούσε μέρος οχυρωματικού έργου, που προστάτευε το λιμάνι. Πρόκειται για ένα επιβλητικό κτήριο δύο ορόφων με πολεμίστρες και εξώστες και με μια πέτρινη εξωτερική σκάλα, η οποία προστέθηκε αργότερα. Ο Πύργος περιστοιχιζόταν από τάφρο, που έφτανε ως τη θάλασσα. Μία ξύλινη κινητή γέφυρα –που την αφαιρούσαν το βράδυ– συνέδεε το δεύτερο πάτωμα του Πύργου με το έδαφος. Στις τέσσερις γωνίες υπήρχαν στρογγυλοί πυργίσκοι (κλουβιά) στους οποίους χωρούσαν 2-3 πολεμιστές, για τον προστατεύουν σε περίπτωση επίθεσης από τους κουρσάρους. Στη διάρκεια του αγώνα έμειναν σε αυτόν οι: Ι. Κωλέττης, Φαβιέρος, Μέξης, Church, Γ. Κουντουριώτη και επί Καποδίστρια πολλοί υπουργοί του.Στέγασε για λίγο το Ταμείο του Ελληνικού κράτους και για ένα διάστημα τον Προσωρινό Διοικητή της Αίγινας, τον Ψαριανό Ανδρέα Γιαννίτση. Αυτός χρησιμοποιήθηκε ως έδρα της προσωρινής κυβέρνησης από το 1826 και για τέσσερα χρόνια.
Η Αίγινα κατά τη διάρκεια του αγώνα δέχτηκε πολλούς πρόσφυγες Μωραΐτες, Ρουμελιώτες, Μικρασιάτες, Μακεδόνες, Κυδωνιάτες, Αθηναίους και μετά την καταστροφή των Ψαρών πολλούς Ψαριανούς. Ο πληθυσμό της έφθανε τις 10.000. Οι τελευταίοι είχαν στην περιοχή της Βάρδιας τη δική τους συνοικία. Αργότερα μετοίκησαν στην περιοχή της Καραντίνας, όπου είχε και ο Κανάρης το δικό του σπίτι. Λίγο πριν και κατά τη διάρκεια του αγώνα εγκαθίστανται στην Αίγινα πολλοί εύποροι και σημαντικές προσωπικότητες όπως: ο Πετρόμπεης Μαυρομιχάλης, ο Αλ. Μαυροκορδάτος και ο Φίνλεϊ έμεναν στο σημερινό «Κόκκινο Κάστρο», ο Σπυρίδωνας Τρικούπης, ο Κοντόσταυλος, ο Γεω. Γεννάδιος. Ο Μουστοξύδης γράφει στο φίλο του Παπαδόπολη: «έχω μια κατοικία, που δε θα έκανε άσχημη εντύπωση ούτε στη Βενετία.»

Αυτή λοιπόν την εικόνα της Αίγινας αντίκρισε ο Καποδίστριας. Αποβιβάζεται, λοιπόν, ο Κυβερνήτης. Μέρα χαράς για όλους. Ο Κασομούλης περιγράφει την άφιξη. Στη σύντομη διαδρομή του από το λιμάνι προς την εκκλησία πολίτες και στρατιώτες, πρόσφυγες, γέροι κατάκοποι, χήρες και ορφανά, που ήταν ξυπόλυτα, πεινασμένα και γεμάτα ψείρες τον επευφημούσαν, τον έβλεπαν ως Μεσσία και απελευθερωτή και οι κραυγές τους ενώνονταν με τους κανονιοβολισμούς και το πλήθος, που κρατούσε κλαδιά ελιάς και δάφνης φώναζε και έκλαιγε από χαρά και ελπίδα. Ο κυβερνήτης συγκλονίζεται από τη θέα της δυστυχίας.
Στη Μητρόπολη τον υποδέχονται οι πολιτικές και στρατιωτικές αρχές. Εκεί ψάλθηκε η κατανυχτική δοξολογία. Από τη σκάλα στα αριστερά του ναού ο Θεόφιλος Καΐρης προσφώνησε τον Καποδίστρια. Στην αρχή παρουσίασε τα προσόντα του, μετά αναφέρθηκε στη δεινή κατάσταση στην οποία είχαν περιέλθει οι Έλληνες λόγω της διχόνοιας. Αυτό δεν άρεσε στο Γ. Μαυρομιχάλη, που ανεβαίνει τη σκάλα και τραβάει τον ομιλητή . Δημιουργήθηκε τότε κάποια αναστάτωση, αλλά ο Καποδίστριας επέτρεψε στον ομιλητή να συνεχίσει. Μετά τη δοξολογία

Η ζωή του Καποδίστρια στην Ελβετία και η δράση των Ελβετών Φιλελλήνων.

184 χρόνια από την δολοφονία του Ιωάννη Καποδίστρια. Αφιέρωμα στην ζωή του στην Ελβετία και στους Ελβετούς Φιλέλληνες

Η ζωή του Καποδίστρια στην Ελβετία

και η δράση των Ελβετών Φιλελλήνων.

Ιωάννης Καποδίστριας (1779-1831)

Εισαγωγή

Το παρόν ταπεινό αφιέρωμα στον Καποδίστρια απευθύνεται σε όλους τους Έλληνες, κατά κύριο λόγο όμως στους Έλληνες της Διασποράς. Επιχειρεί να «φωτίσει» την περίοδο της διαμονής του Καποδίστρια στην Ελβετία, επομένως δεν μπορεί παρά να είναι ελλιπές, με την έννοια ότι αποτελεί μια μόνο ψηφίδα της συνολικής εικόνας του βίου του μεγάλου αυτού Έλληνα. Αναδεικνύει όμως κάποια σημαντικά γεγονότα και πρόσωπα εκείνης της εποχής, που είναι σχετικώς άγνωστα στο ευρύ κοινό. Θεωρώ πως είναι σήμερα χρέος μας να κρατήσουμε ζωντανά αυτά τα ιστορικά στοιχεία και να τα μεταλαμπαδεύσουμε στον περίγυρό μας και στους απογόνους μας. Η ανάδειξη της προσωπικότητας και του έργου του Καποδίστρια, καθώς και της συμβολής των Ελβετών και άλλων Φιλελλήνων στην θετική έκβαση της Ελληνικής Επανάστασης, δύναται να προσλάβει νέο νόημα στην σημερινή εποχή. Διαπιστώνουμε ότι η πατρίδα μας διέρχεται μια περίοδο σοβαρής και πολυεπίπεδης κρίσης -και μάλιστα μέσα σ’ ένα ασταθές διεθνές περιβάλλον- που μόνο αισιοδοξία δεν εμπνέει. Καθώς η κρίση αυτή φαίνεται πως οδηγεί τον λαό μας στην απελπισία και την εξαθλίωση, η μελέτη του βίου του Καποδίστρια μπορεί να ‘χει σήμερα ρόλο εμψυχωτικό, μπορεί να συμβάλει σε μια λυτρωτική Εθνική Ανάταση που έχουμε ανάγκη. Μια Εθνική Ανάταση δημιουργική, αναγεννητική, που θα σπείρει ξανά τον γόνιμο καρπό στην έρημη ελληνική γη, θα δώσει νέα πνοή στην πολύπαθη Ελλάδα. Μια νέα Εθνική Ανάταση που, υπό ορισμένες προϋποθέσεις και σε συνδυασμό με άλλες πατριωτικές πρωτοβουλίες, ίσως κάποτε καταφέρει να προσδώσει ψηλαφητό νόημα στην ελληνικότητα, διακριτή ποιότητα στην ελληνική μας ταυτότητα. 

Σας εύχομαι καλή ανάγνωση.

Γιώργος Ν. Σγούρδος

Λωζάννη, 25 Σεπτεμβρίου 2011

Ο Καποδίστριας  στην Ελβετία - πρώτη περίοδος: 1813-1815

Από το 1809 ο Κερκυραίος Ιωάννης Καποδίστριας εργαζόταν ως διπλωμάτης για λογαριασμό της Ρωσίας και έχαιρε μεγάλης εκτίμησης για το έργο του. Περί τα τέλη του 1813 ο τσάρος Αλέξανδρος Α’ της Ρωσίας τον κάλεσε για να του αναθέσει μια σημαντική αποστολή, αυτή την φορά στην Ελβετία. Ο τσάρος εκτιμούσε πολύ τις πρωτοβουλίες και το πάθος του κόμη Καποδίστρια για τους μικρούς λαούς και πίστευε πως εκείνος θα μπορούσε να βάλει σε κάποια τάξη τους επαναστατημένους αστούς των ελβετικών καντονιών. Η διευθέτηση του ελβετικού ζητήματος ήταν πολύπλοκη. Τα πλούσια καντόνια με τις αριστοκρατικές διοικήσεις –η Βέρνη, η Γενεύη, η Λωζάννη, η Ζυρίχη- δεν ήθελαν να ενωθούν με τα νότια ιταλόφωνα καντόνια, των οποίων ο πληθυσμός ήταν κυρίως γεωργοί και κτηνοτρόφοι. Ο τσάρος ανέθεσε στον Καποδίστρια την υπόθεση της Ελβετίας, μ’ ένα χαρακτηριστικό προοίμιο: «Οι αρχές σας και τα αισθήματά σας μου είναι γνωστά. Αγαπάτε τις δημοκρατίες, το ίδιο κι εγώ. Πρόκειται τώρα να σώσουμε μια από αυτές, που την υποδούλωσε ο γαλλικός δεσποτισμός. Πρόκειται για την Ελβετία». Αποστολή του Καποδίστρια, από κοινού με τον Αυστριακό βαρόνο Lebzeltern, ήταν η ενοποίηση της Ελβετίας και η εξασφάλιση της ουδετερότητά της. Μέσω αυτής, θα επιτύγχανε την απαλλαγή της Ελβετίας από την επιρροή του Ναπολέοντα. Με ιδιαίτερη διπλωματική ευελιξία, ο Καποδίστριας κατάφερε να συγκαλέσει συνέλευση όλων των αντιμαχόμενων καντονιών,  να επικυρώσει το οριστικό σχέδιο του συντάγματος που έγραψε ο ίδιος και οι συνεργάτες του, προσφέροντας μέγιστη υπηρεσία στην ομοσπονδία αυτή, εξασφαλίζοντας ενότητα, ανεξαρτησία, ουδετερότητα και ειρήνη μέσα στους κόλπους της.
Στον Καποδίστρια λοιπόν, οφείλεται σε μεγάλο βαθμό η συγκρότηση και οργάνωση της σύγχρονης Ελβετικής Συνομοσπονδίας. Αξίζει να σημειωθεί ότι η συμμετοχή της Γενεύης στο νέο κράτος ήταν αποτέλεσμα πρωτοβουλίας του Καποδίστρια. Επίσης, ο Καποδίστριας αγωνίστηκε σθεναρά ώστε το καντόνι του Vaud (με πρωτεύουσα τη Λωζάννη) να παραμείνει ανεξάρτητο, την στιγμή που ήθελε να το προσαρτήσει η Βέρνη. «Θέλετε το καντόνι τουVaud; Δεν θα το έχετε! Κι αν χρειαζόταν, θα μπορούσαμε ακόμα και να σας αποβάλουμε από την Συνομοσπονδία!», έλεγε χαρακτηριστικά ο Καποδίστριας. Σχετικά με την υπόθεση της Ελβετίας, ο Καποδίστριας έγραφε στον πατέρα του: «Εάν δυνηθούν (σ.σ. οι Ελβετοί) εις το μέλλον να είναι ευτυχείς και να απολαύσουν την ανεξαρτησίαν των, θα είπω ότι δεν έχασα τον καιρό μου και το έργον μου» .

Η σημασία του έργου του Καποδίστρια για τους Ελβετούς φαίνεται από τις εκδηλώσεις τιμής προς εκείνον. Το 1816 τον ανακήρυξαν επίτιμο δημότη της Λωζάννης, του καντονιού τουVaud, καθώς και της Γενεύης. Ο αρχηγός της ελβετικής αντιπροσωπείας στο συνέδριο των Παρισίων γράφει: